Neidio i'r cynnwys

Richard Leakey

Oddi ar Wicipedia
Richard Leakey
GanwydRichard Erskine Frere Leakey Edit this on Wikidata
19 Rhagfyr 1944 Edit this on Wikidata
Nairobi Edit this on Wikidata
Bu farw2 Ionawr 2022 Edit this on Wikidata
Nairobi Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cenia Cenia
Alma mater
  • Lenana School Edit this on Wikidata
Galwedigaethpaleoanthropolegydd, gwleidydd, cadwriaethydd, amgylcheddwr, academydd, hunangofiannydd Edit this on Wikidata
Swyddcyfarwyddwr, cyfarwyddwr amgueddfa Edit this on Wikidata
Cyflogwr
  • Prifysgol Stony Brook, UDA Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolSafina Edit this on Wikidata
MudiadDyneiddiaeth Edit this on Wikidata
TadLouis Leakey Edit this on Wikidata
MamMary Leakey Edit this on Wikidata
PriodMeave Leakey Edit this on Wikidata
PlantLouise Leakey Edit this on Wikidata
Gwobr/auCymrawd y Gymdeithas Frenhinol, Medal y Noddwr, Medal Hubbard, Fellow of the African Academy of Sciences, Livingstone Medal Edit this on Wikidata

Paleoanthropolegydd, cadwraethwr a gwleidydd o Genia oedd Richard Erskine Frere Leakey FRS (19 Rhagfyr 19442 Ionawr 2022). Gweithiodd Leakey yn Cenia, yn bennaf mewn sefydliadau archeoleg a chadwraeth bywyd gwyllt. Roedd e'n Gyfarwyddwr Amgueddfa Genedlaethol Cenia. Sefydlodd NGO WildlifeDirect ac roedd yn gadeirydd Gwasanaeth Bywyd Gwyllt Cenia.[1]

Cafodd Leakey ei eni yn Nairobi, yn fab i'r curadur Amgueddfa Coryndon, Louis Leakey, a Mary Leakey, cyfarwyddwr cloddiadau Leakey yn Olduvai. Cafodd dau frawd, Jonathan a Philip.[2] Roedd gan y bechgyn i gyd ferlod ac yn perthyn i Glwb Merlod Langata.[3] Fe wnaethant gymryd rhan mewn cystadlaethau neidio a phrynu serth.[4] Sefydlodd Lous a Mary Leakey Glwb Ci Dalmataidd Dwyrain Affrica.[5] Roedd cŵn a llawer o anifeiliaid anwes eraill yn rhannu cartref Leakey.[5] Ym 1956, yn un ar ddeg oed, cwympodd Richard Leakey oddi ar ei geffyl, gan dorri ei benglog a bron â marw o ganlyniad.[6]

Gyda llaw, y digwyddiad hwn a achubodd briodas ei rieni.[6] Roedd Louis Leakey o ddifrif yn ystyried gadael Mary am ei hysgrifennydd, Rosalie Osborn. Wrth i'r frwydr gyda Mary gynddeiriog ar yr aelwyd, erfyniodd Leakey ar ei dad o'i wely sâl i beidio â gadael. Dyna oedd y ffactor penderfynu. Torrodd Louis i fyny gyda Rosalie a bu'r teulu'n byw mewn cytgord hapus am ychydig flynyddoedd yn fwy.[7]

Ym 1964, ar ei ail alldaith Lake Natron, cyfarfu Richard Leakey â'r archeolegydd Margaret Cropper.[8] Priododd Margaret ym 1965. Cafodd swydd yn y Ganolfan Cynhanesyddol a Phalaeontoleg, gyda Louis Leakey. [9] Gweithiodd yn cloddio yn Lake Baringo a pharhaodd â'i fusnes saffari ffotograffig. Ganwyd eu merch Anna ym 1969, ond yn yr un flwyddyn ysgarodd Leakey a Margaret. Priododd ei gydweithiwr Meave Epps ym 1970 ac roedd ganddyn nhw ddwy ferch, Louise (ganwyd 1972) a Samira (1974).[10]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. People of the Lake (yn Saesneg). Anchor Press/Doubleday. Ionawr 1978. Cyrchwyd 28 Mai 2020.
  2. "Richard E. Leakey Biography and Interview". www.achievement.org (yn Saesneg). American Academy of Achievement.
  3. Kashyap, Nitin (3 Ionawr 2022). "Kenyan Paleoanthropologist Richard Leakey Passed Away at 77 Family". Up To Brain (yn Saesneg). Cyrchwyd 3 Ionawr 2022.[dolen farw]
  4. "10 Facts About Richard Leakey". Surfnetkids Almanac (yn Saesneg). 21 Mawrth 2009. Cyrchwyd 3 Ionawr 2022.
  5. 5.0 5.1 "Louis Leakey, Famed Paleoanthropolgist and Dalmatian Fancier". National Purebred Dog Day (yn Saesneg). 5 Awst 2017. Cyrchwyd 3 Ionawr 2022.
  6. 6.0 6.1 Stone, Andrea (2 Ionawr 2022). "Richard Leakey, trailblazing conservationist and fossil hunter, dies at 77". National Geographic (yn Saesneg). Cyrchwyd 3 Ionawr 2022.
  7. Morell, Virginia (1995). Chapter 17, "Chimpanzees and Other Loves", in Ancestral Passions: The Leakey Family and the Quest for Humankind's Beginnings. ISBN 978-0684824703 (Saesneg).
  8. "Leakey, Richard". Encyclopedia.com (yn Saesneg). Cyrchwyd 3 Ionawr 2022.
  9. "Richard Leakey". Freedom from Religion Foundation (yn Saesneg). Cyrchwyd 3 Ionawr 2022.
  10. "Biographies: Richard Leakey". www.talkorigins.org (yn Saesneg).